Αρχικά ας ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα :

Η κάθε σκέψη μας, αναζήτηση ή συλλογισμός θα πρέπει να ξεκινά από τη σχετικότητα της ύπαρξής μας και της θέσης μας στον κόσμο που ερευνούμε.

Αποτελούμε ένα “σκεπτόμενο ον” που σαν είδος υπάρχει και λειτουργεί σ’ ένα “χωροχρονικό στιγμιότυπο” του αιώνιου και απέραντου κόσμου, και έτσι η όποια πνευματική κατάκτησή μας, υπόκειται στη σχετικότητα αυτού του στιγμιότυπου. Είναι δηλαδή συνάρτηση ενός συνδυασμού διαστάσεων, του χώρου, του χρόνου, της θερμοκρασίας, της πίεσης, της σύνθεσης της ατμόσφαιρας, των διάφορων πεδιακών χαρακτηριστικών που μας περιβάλουν, αλλά και κυρίως της νοητικής ισχύος που σήμερα διαθέτουμε σαν είδος.

Πέρα και πάνω απ’ όλ’ αυτά, το μυαλό μας διαχειρίζεται και επεξεργάζεται πληροφορίες που φτάνουν σ’ αυτό αφού κάνουν μια διαδρομή (χωρική και χρονική), από την πηγή τους μέχρι τα αισθητήριά μας, τα οποία τις αποκωδικοποιούν και μεταγλωττίζουν σε γλώσσα συμβατή με τον κώδικα του ανθρώπινου νου. Έτσι, η πληροφορία που φτάνει στο μυαλό μας για επεξεργασία μπορεί να αλλοιώθηκε τόσο κατά τη διαδρομή της όσο και κατά την αποκωδικοποίησή της. Ο Καζαντζάκης αυτήν ακριβώς την αναξιοπιστία των αισθήσεων είχε κατά νου όταν τις αποκαλούσε “υφάντρες”.

Μια ακόμη πιο σημαντική παράμετρος είναι ότι οι πύλες μας υποδοχής πληροφοριών είναι συγκεκριμένες, (ακριβώς πέντε), ενώ τα μηνύματα που τριγυρνάνε γύρω μας είναι μάλλον περισσότερων ειδών, αλλά δεν είναι δυνατόν να τα υποψιαστούμε αφού δεν τα αντιλαμβανόμαστε. Σκεφθείτε π.χ. την άποψη που θα είχαμε για τον κόσμο αν δεν είχαμε μάτια, κάτι που δεν είναι δα και τόσο απίθανο. Δεν θα είχαμε ιδέα για το φως, και θα θεωρούσαμε τουλάχιστον “φευγάτο” όποιον άνοιγε κουβέντα για κάτι τέτοιο. Τώρα, μιλάμε για φως, αναπτύσσουμε ένα σωρό θεωρίες (ανταγωνιστικές πολλές φορές μεταξύ τους), απλά επειδή έτυχε να βλέπουμε. Άλλωστε ποτέ δε μυρίσαμε, ακούσαμε ή είδαμε κανένα τραγούδι χωρίς ραδιόφωνο, παρ’ όλο που για όλο το εικοσιτετράωρο βομβαρδιζόμαστε από τα ερτζιανά.