Η λογική σκέψη είναι το μεγαλύτερο δώρο του Θεού.

ΑΙΣΧΥΛΟΣ

Ο νους:  …Είναι αρκετός ;

Πλάνες λοιπόν οι αισθήσεις. Ή στην καλύτερη περίπτωση, δεν είναι να βασιστείς μόνο σ’ αυτές. Ωστόσο υπάρχει και ο νους. Είναι τουλάχιστον αυτός φίλος;

Εδώ όταν λέμε νου θα εννοούμε εκείνη τη μοναδική μας μηχανή, που επεξεργάζεται ότι “αντιλαμβανόμαστε” για να βγάλει συμπεράσματα, να αποφασίσει και τελικά να διατάξει. Η ισχύς της είναι αυτό που λέμε ευφυϊα και που διαφέρει από άτομο σε άτομο. Tο πόσο αποτελεσματική είναι στη δουλειά της εξαρτάται και από το πόσο καλά -και σωστά- είναι κουρδισμένη και το τι υλικό κατεργάζεται. Εδώ το κούρδισμα είναι οι διάφορες γνώσεις (έμφυτες ή επίκτητες), το δε υλικό είναι οι προσλαμβανόμενες παραστάσεις και πληροφορίες.

Ο ανθρώπινος νους, με τη γέννησή του, είναι εφοδιασμένος με μια ειδική κατηγορία γνώσεων που έχουν να κάνουν με το ένστικτό του, και με κάποιες έμφυτες γνώσεις που κατά την εξέλιξή του καταχωρούνται στο γενετικό του υλικό και έτσι μεταβιβάζονται από γενιά σε γενιά.. Παράλληλα διαθέτει μια τεράστια δεξαμενή έτοιμη να υποδεχθεί νέες γνώσεις, που συνδυαζόμενες μεταξύ τους, δημιουργούν νέα γνώση κ.ο.κ. Οι νέες αυτές γνώσεις, αποκτώνται είτε άμεσα με τις αισθήσεις μας, είτε κωδικοποιημένες μέσα από κείμενα ή εκπαίδευση.

Έτσι λοιπόν ο νους από τη δομή του και το σχεδιασμό της λειτουργίας του, αναγκαστικά είναι εκτεθειμένος σε επιρροές που αναπόφευκτα τον διαμορφώνουν με συνέπεια να περιορίζεται η κριτική του ικανότητα, ή να εξειδικεύεται η επεξεργαστική του λειτουργία. Ο όρος εκπαίδευση άλλωστε μόνο έτσι έχει νόημα. Είναι γνωστές επίσης οι περιπτώσεις “μόλυνσης” ή φανατισμού του νου που δεν τον αφήνουν να “δει” καθαρά τον κόσμο. Δημιουργούνται έτσι οι διάφορες ιδεολογίες, θρησκείες, κοσμοθεωρίες, κ.λ.π., που στην πραγματικότητα όλες αποτελούν φωτογραφίες του ίδιου τοπίου τραβηγμένες από διαφορετικές θέσεις, μερικές φορές μάλιστα με κακό φωτισμό ή εστίαση.

Ωστόσο, ο νους είναι το μόνο εργαλείο που διαθέτει ο σύγχρονος άνθρωπος της γης προκειμένου να αξιοποιήσει τις πληροφορίες που του στέλνει το περιβάλλον του. Παρ’ όλον ότι δεν έχει απεριόριστη ισχύ και δεν είναι απόλυτα αξιόπιστο, παραμένει πιο δυνατό και πιο πλούσιο από τα αισθητήρια, και μπορεί να φιλτράρει μέσα από λογικές διαδικασίες και συνδυασμούς τις πληροφορίες τους, τις περισσότερες φορές με επιτυχία.